بشنو از نی چون حکایت میکند

«بشنو از نی چون حکایت می‌کند»

این بیت آغازین مثنوی معنوی، اثر گرانسنگ مولانا جلال‌الدین رومی است. در این بیت، مولانا با استفاده از استعاره‌ای زیبا، نی را به عنوان نمادی از انسانِ جدا از اصل خود معرفی می‌کند و به بیان حکایتِ درد و فراق او از معشوقِ حقیقی (خداوند) می‌پردازد.

نی در نِیستان، از اصل خود، یعنی وجودِ الهی، جدا شده و به دنیای مادّی آمده است. این جدایی، برای نی رنج و عذاب فراوانی به همراه داشته و او در فراق اصل خود، ناله و فریاد سر می‌دهد.

حکایت نی در مثنوی معنوی، داستانی نمادین از سفر روح انسان در این جهان است. انسان نیز مانند نی، از سرچشمه‌ی الهی خود جدا شده و به دنیای مادّی آمده است. این جدایی، باعث شده که انسان احساسِ تنهایی و غربت کند و در حسرتِ بازگشت به اصل خود باشد.

مولانا در مثنوی، با استفاده از داستان نی، به بیان مراحلِ مختلفِ سیر و سلوکِ عرفانی می‌پردازد. نی در طول سفر خود، از مراحل مختلفی عبور می‌کند و در هر مرحله، تجربه‌ای جدید کسب می‌کند.

هدف نهاییِ نی، بازگشت به نِیستان و وحدت با اصل خود است. این هدف، همان هدف نهاییِ انسانِ عارف نیز هست. انسانِ عارف در تلاش است که از طریقِ سیر و سلوک، به خداوند، که معشوقِ حقیقی اوست، برسد و با او متحد شود.

نکاتی درباره‌ی این بیت:

«نی»: در این بیت، نی نمادی از انسانِ جدا از اصل خود است.

«حکایت»: حکایت نی، بیانگرِ درد و فراقِ انسان از خداوند است.

«معشوقِ حقیقی»: معشوقِ حقیقی نی (و انسان)، خداوند است.

«نِیستان»: نِیستان، نمادی از وجودِ الهی و اصلِ انسان است.