کارگاه متن پژوهی درس چهاردهم فارسی یازدهم
کارگاه متن پژوهی درس چهاردهم فارسی یازدهم را از سایت نکس دریافت کنید.
جواب سوالات کارگاه درس پژوهی درس چهارده فارسی کلاس یازده
قلمرو زبانی صفحه 115:
۱) معادل معنایی واژه‌های زیر را از متن درس بیابید.
اسب / پاسخ: (اَبرَش)
اجازه / پاسخ: (دستور)
شیر / پاسخ: (غضنفر)
۲) چهار واژهٔ مهمّ املایی از متن درس انتخاب کنید و بنویسید.
پاسخ: غضنفر – خصم – دریغ – وصیّ – خاییدن – غلتیدن – غزا – حرب
۳) در بیت بیست و یکم گروه‌های اسمی و هستهٔ هر یک را مشخص کنید.
پاسخ:
روی دشمن ← هسته: روی
خشم ← هسته: خشم
کارش ← هسته: کار
زهر چشم ← هسته: زهر
قلمرو ادبی صفحه 115:
۱) در متن درس، دو نمونه «استعاره» بیابید و مفهوم آن‌ها را بنویسید
پاسخ:
شیر خدا: استعاره از حضرت علی (ع)
اژدها: استعاره از عمرو
ژنده فیل: استعاره از عمرو
غضنفر: استعاره از حضرت علی
۲) مفهوم کنایه‌های زیر را بنویسید.
– دندان به دندان خاییدن / پاسخ: (خشم و عصبانیت)
– رنگ باختن / پاسخ: (ترسیدن)
۳) دو نمونه از کاربرد آرایهٔ «اغراق» در متن درس بیابید.
پاسخ:
بیت ۳: چو آن آهنین کوه آمد به دشت / همه رزمگه کوه فولاد گشت
بیت ۲۷: دَم تیغ بر گردنش چون رسید / سر عمرو صد گام از تن پرید
قلمرو فکری صفحه 116:
۱) معنی و مفهوم بیت ششم را به نثر روان بنویسید.
پاسخ: یعنی همه از ترس و خجالت سرها را به پایین انداخته بودند و هیچ کس آرزوی جنگ با عمرو را نکرد.
۲) پیام ابیات زیر را بنویسید.
«چو شیر خدا راند بر خصم، تیغ / به سر کوفت شیطان دو دستِ دریغ»
پاسخ: ناامیدی شیطان از پیروزی
«پرید از رخ کفر در هند رنگ / تپیدند بت خانه‌ها در فرنگ»
پاسخ: شکست و ناامیدی بی دینان
۳) داستان زیر را که از مثنوی مولوی انتخاب شده است، به لحاظ محتوا با درس مقایسه کنید.
از علی آموز اخلاص عمل / شیر حق را دان منزّه از دغل
در غزا بر پهلوانی دست یافت / زود شمشیری برآورد و شتافت
او خدو انداخت در روی علی / افتخار هر نبی و هر ولی
در زمان انداخت شمشیر آن علی / کرد او اندر غزایش کاهلی
گشت حیران آن مبارز زین عمل / وز نمودن عفو و رحمت بی‌محل
گفت بر من تیغ تیز افراشتی / از چه افکندی مرا بگذاشتی؟
گفت: من تیغ از پی حق می‌زنم / بندهٔ حقّم نه مأمور تنم
شیر حقّم نیستم شیر هوا / فعل من بر دین من باشد گوا
پاسخ: در درس حمله‌ی حیدری از حضرت علی (ع) فقط یک چهره‌ی مبارز و جنگجو به نمایش گذاشته شده که در جنگ بسیار شجاع و ماهر است و از کسی نمی‌هراسد؛ اما در مثنوی مولانا علاوه بر بُعد قهرمانی و حماسی علی و شجاعت او، به ایمان و اخلاص و عرفان علی (ع) نیز اشاره شده است و اتفاقاً این بُعد حضرت علی (ع) پر رنگ‌تر از بُعد حماسی و جنگجویی او به تصویر کشیده شده است.