تحویل سال یعنی چه

کره زمین در حال گردش به دور خورشید است و هر سال یکبار خورشید را دور می‌زند، آن هم با سرعت باور نکردنی 30 کیلومتر بر ثانیه! در هنگام این گردش این طور به نظر می رسد که خورشید در میان ستارگان پس زمینه آسمان جا به جا شده و دایره ای را در طول یک سال می پیماید که به آن دایره البروج می‌گوییم و در واقع همان صفحه مداری زمین است.

زمین با سرعت 1600 کیلومتر بر ساعت در حال گردش به دور خودش است. اما این محور گردش که مبنای دستگاه مختصات استوایی است بر صفحه مداری زمین عمود نیست و انحرافی 23.5 درجه‌ای با آن دارد. به همین دلیل صفحه استوای زمین هم بر دایره البروج یا همان صفحه مداری زمین منطبق نیست و فقط در دو نقطه یکدیگر را قطع می‌کنند. این عدم تطابق باعث این امر می‌شود که خورشید همیشه بر روی استوای سماوی نبوده و فقط دو روز از سال از این نقطه عبور کند.

ایرانیان باستان نقطه اعتدال بهاری یا نقطه‌ای که خورشید با عبور از آن از نیم کره جنوبی آسمان به نیم‌کره شمالی وارد و از آن پس طول روزها از شب‌ها در نیمکره شمالی زمین طولانی‌تر می‌شود را مبدا تقویم خود قرار داده و جشن می‌گیرند. در این روز به دلیل واقع شدن خورشید بر روی استوای سماوی طول شب و روز در سراسر کره زمین یکسان می‌شود. البته در اول پاییز هم اتفاق مشابهی رخ می‌دهد با این تفاوت که خورشید از نیمکره شمالی وارد نیمکره جنوبی آسمان می‌شود و طول روزها برای نیمکره شمالی زمین کوتاه تر می‌شود.

گردش زمین به دور خورشید دقیقا 365 روز نیست! بلکه برابر 365.25 روز است. این یک چهارم روز باعث می شود که هر سال لحظه تحویل سال چند ساعت جا به جا شده و هر 4 سال با اضافه کردن یک روز به کمک سال کبیسه این جا به جایی جبران شود.